Striptease van een oude winkelpui

Na een week slopen is de bekleding van de begane grond onder ons huis grotendeels in de afvalcontainers verdwenen. De degelijkheid en gratie van de meer dan honderd jaar oude winkelpui wordt daarmee ineens weer zichtbaar.

De lokale krant bracht het ruim een eeuw geleden als een sensatie: een modern warenhuis in een nieuwe straat aan de rand van het Arnhemse stadscentrum. Volgens de krant zouden de dames hier volop kunnen genieten van allerlei nieuwe spulletjes voor de inrichting van hun huis. En dat was dan niet langer het privilege van de welgestelde dames want  ‘De Goedkoope Winkel’ maakte de zogenoemde ‘galanterieën’ betaalbaar voor een groter publiek. Dankzij elektrisch licht konden mensen zich ook ’s avonds vergapen aan de grote etalages, vol speelgoed en snuisterijen. Op een oude foto van de familie Rieter die het pand liet bouwen zie je achter de gevelruiten ook nog de voorraad houten bezems en borstels liggen. Honderd jaar later kunnen de Blokkers, HEMA’s en Intertoys van dit land nauwelijks meer rondkomen van dit soort spullen. Met verlichte etalages maken ze al helemaal geen indruk meer. Zelfs met aantrekkelijke websites en flitsende reclames redden ze het amper meer.

Het afpellen van de winkelpui onder ons is ook een mooie illustratie van de manier waarop die de afgelopen halve eeuw tamelijk respectloos met goedkoop plaatmateriaal voor andere functies is aangepast. De eerste eigenaren waren enthousiaste francisenemers, maar hebben het pand al in de jaren dertig aan hun geldschieter en hoofdleverancier moeten verkopen. Na de oorlogsschade die het gebouw tussen september 1944 en mei 1945 opliep, werd het provisorisch opgelapt en voornamelijk als pakhuis gebruikt. De pater familias van de keten was kinderloos overleden en zijn nazaten gooiden het over een andere boeg. Rond 1960 verkochten ze het pand aan Albert Heijn die van de voorkant een achterkant maakte, daarvoor het portiek in een laad- en losperron voor vrachtwagens veranderde en de gevel met plaatmateriaal in eigen strakke stijl aftimmerde. Vervolgens kwamen er een paar eigenaren die geen cent om het pand gaven en het onderhoud overlieten aan een hele serie onverschillige en armoedige gebruikers. Ondanks alle nadelen voor de omgeving had dat als voordeel dat na een paar dagen slopen de oude basis weer in het zicht komt, met stoere gietijzeren profielen, dikke stalen en houten balken en gekleurde baksteentjes. We wisten dat ze er zaten, maar het duurde lang voordat iemand er net zo enthousiast over werd als wij. Nog even doorbijten in het stof, geboor en getimmer, en dan kan iedereen binnenkort meegenieten van de oude glorie.